Jongeren gaan gebukt onder prestatiedruk door school of studie

Zodra je wakker wordt, voel je het al: die onzichtbare druk op je schouders. Voor veel jongeren tussen de 12 en 29 jaar is prestatiedruk geen uitzondering meer, maar eerder de norm. En dat heeft grote gevolgen voor hun lichamelijke en mentale gezondheid.

Stress, onzekerheid en vermoeidheid

Uit een onderzoek van KidsRights in 2025, onder ruim 3.000 jongeren, blijkt dat 61 procent geregeld of vaak prestatiedruk ervaart. Die druk uit zich op verschillende manieren: bijna de helft van de jongeren zegt dat ze zich er onzeker en gestrest door voelen. Als iets niet lukt, slaat frustratie toe, ze voelen zich moe en zijn bang dat ze niet goed genoeg presteren. Die voortdurende spanning kan op de lange termijn flinke schade aanrichten, zowel psychisch als lichamelijk.

KidsRights slaat alarm

De kinderrechtenorganisatie KidsRights maakt zich ernstige zorgen over deze ontwikkeling. Voorzitter Marc Dullaert zegt daarover: “Presteren is prima. Maar prestatiedruk mag er niet toe leiden dat jongeren hieronder gebukt gaan en zelfs uitvallen. Dat is wel wat we zien gebeuren, en dat is ernstig.” De organisatie wil dan ook dat er een breed maatschappelijk gesprek op gang komt over hoe we met prestaties omgaan, en hoe we jongeren beter kunnen ondersteunen.

Druk van buiten én van binnen

Interessant is dat jongeren zelf aangeven dat ze deels invloed hebben op de hoeveelheid druk die ze voelen. Twee derde denkt daar zelf grip op te hebben. Tegelijkertijd zegt 75 procent dat ze zichzelf die druk opleggen. Verwachtingen van ouders en docenten spelen ook een rol, maar het lijkt erop dat jongeren vooral worstelen met de hoge standaarden die ze zichzelf opleggen. Het perfecte plaatje – goede cijfers, een druk sociaal leven, een succesvolle carrière en een relatie – wordt door velen als de maatstaf gezien. En dat legt de lat torenhoog.

Ruimte om te groeien

KidsRights wil af van dat alles-of-niets-denken. “Je leven is niet pas geslaagd als alles perfect gaat,” zegt Dullaert. “Succesvol zijn betekent niet altijd het hoogste niveau nastreven. Je mag groeien, twijfelen en fouten maken. Dat is geen teken van falen, maar juist van ontwikkeling.”

Het is een boodschap die jongeren ruimte biedt om adem te halen. Want in een wereld waarin het soms lijkt alsof je voortdurend moet presteren, is het belangrijk dat er ook ruimte is om mens te zijn – met alle onzekerheden en imperfecties die daarbij horen.

Wie zich verder wil verdiepen in het onderzoek en de aanbevelingen van KidsRights, vindt meer informatie in het rapport van 2025: KidsRights – Rapport “Prestatiedruk onder jongeren” (2025)